Άσθμα και άσκηση
- Η άσκηση μπορεί να προκαλέσει άσθμα;
- Ποια είναι η κατάλληλη άσκηση για άτομα που πάσχουν από άσθμα;
Άσθμα και άσκηση
Το άσθμα που προκαλείται από την άσκηση εμφανίζεται όταν οι αεραγωγοί στενεύουν ως αποτέλεσμα της άσκησης. Ο προτιμώμενος όρος για αυτή την πάθηση είναι σύσπαση των βρόγχων που προκαλείται από την άσκηση (Εxercise Ιnduced Βronchoconstriction-EIB). Η άσκηση δεν προκαλεί άσθμα, αλλά αποτελεί συχνά εκλυτικό παράγοντα στην εκδήλωση άσθματος. Στην Ελληνική βιβλιογραφία πολλές φορές συναντιέται ο όρος άσθμα κοπώσεως. Ένα άτομο το οποίο είναι ασθματικό και έχει ήδη συμπτώματα, υπάρχει ενδεχόμενο τα συμπτώματά του να επιδεινώνονται με την άσκηση. Το άσθμα εκ κοπώσεως συχνά ανήκει στην κατηγορία ήπιο διαλείπον άσθμα.
Τυπικά συμπτώματα είναι:
- Δύσπνοια
- Σφίξιμο στο στήθος
- Βήχας
Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται 10 έως 15 λεπτά μετά από ένα σύντομο επεισόδιο έντονης άσκησης ή περίπου 15 λεπτά μετά από παρατεταμένη άσκηση. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν με ξεκούραση μετά από 30 έως 60 λεπτά.
Θα πρέπει εδώ να τονιστεί ότι ότι δεν θα πρέπει να γίνεται σύγχυση του άσθματος που εκδηλώνεται μετά από κόπωση με την φυσιολογική δυσκολία στην αναπνοή που αισθάνεται ένας άνθρωπος όταν γυμνάζεται και η οποία υποχωρεί μέσα σε λίγα λεπτά από το τέλος της άσκησης.
Οι αθλητές, ιδιαίτερα εκείνοι που αγωνίζονται σε υψηλό επίπεδο, έχουν αυξημένο επιπολασμό διαφόρων αναπνευστικών παθήσεων σε σύγκριση με τους μη αθλητές. Εμφανίζουν υψηλότερο επιπολασμό άσθματος, άσθματος κοπώσεως, αλλεργικής ή μη αλλεργικής ρινίτιδας, χρόνιου βήχα και επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων του αναπνευστικού. Η υπεραντιδραστικότητα των αεραγωγών είναι συχνή σε καλούς αθλητές, συχνά χωρίς αναφερόμενα συμπτώματα.
Τα άτομα που πάσχουν από άσθμα το οποίο εμφανίζεται με την άσκηση απαγορεύεται να γυμνάζονται;
Τα άτομα τα οποία πάσχουν από άσθμα το οποίο εκλύεται με την άσκηση, μπορούν να συνεχίζουν κανονικά τις αθλητικές δραστηριότητές τους. Αυτό ωστόσο μπορεί να γίνει υπό τον όρο να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες και την φαρμακευτική αγωγή που τους έχει δώσει ο πνευμονολόγος τους.
Ποια είναι η κατάλληλη άσκηση για άτομα που πάσχουν από άσθμα;
Ένα άτομο το οποίο πάσχει από άσθμα, ακόμα και αν δεν πάσχει από τον φαινότυπο που αναφέραμε παραπάνω δηλαδή το εκ κοπώσεως άσθμα, πολλές φορές εκδηλώνει βρογχική υπεραντιδραστικότητα κατά την διάρκεια της άσκησης.
Υπάρχουν ορισμένες δραστηριότητες που είναι καλύτερες για τα άτομα με άσθμα.
Τα άτομα με άσθμα είναι αρκετά ευαίσθητα στις χαμηλές θερμοκρασίες και στον ξηρό αέρα.
Ο αέρας συνήθως θερμαίνεται και υγραίνεται από τη μύτη αλλά κατά τη διάρκεια της αυξημένης αθλητικής δραστηριότητας οι άνθρωποι αναπνέουν περισσότερο από το στόμα τους. Αυτό επιτρέπει στον ψυχρό ξηρό αέρα να φτάσει στους αεραγωγούς και στους πνεύμονες χωρίς να περάσει από τη μύτη ώστε να θερμανθεί και να υγρανθεί προκαλώντας έτσι συμπτώματα άσθματος.
Για παράδειγμα, οι κολυμβητές εκτίθενται σε ζεστό, υγρό αέρα καθώς ασκούνται, κάτι που δεν τείνει να προκαλέσει συμπτώματα άσθματος. Η κολύμβηση βοηθά επίσης στην ενίσχυση και των αναπνευστικών μυών.
Το περπάτημα, η ποδηλασία και η πεζοπορία είναι επίσης καλές αθλητικές δραστηριότητες για άτομα με άσθμα. Τα ομαδικά αθλήματα που απαιτούν λιγότερη και πιο σύντομη προσπάθεια είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν συμπτώματα άσθματος σε σχέση με τα αθλήματα που απαιτούν αυξημένη δραστηριότητα όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ ή το τρέξιμο σε μεγάλες αποστάσεις.
Οι δραστηριότητες σε ψυχρό περιβάλλον, όπως το σκι και το χόκεϊ επί πάγου, είναι πιο πιθανό να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του άσθματος, αλλά με σωστή διάγνωση και θεραπεία πολλοί άνθρωποι με άσθμα μπορούν να συμμετάσχουν και να υπερέχουν σε σχεδόν οποιοδήποτε άθλημα ή δραστηριότητα.
Συμβουλές
• Εάν βήχετε, αισθάνεστε πίεση/έχετε σφίξιμο στο στήθος ή δύσπνοια όταν ασκείστε, θα μπορούσατε να έχετε άσθμα.
• Περπάτημα, ποδηλασία, κολύμβηση και πεζοπορία αποτελούν καλές αθλητικές δραστηριότητες για άτομα με άσθμα.
• Οι δραστηριότητες σε ψυχρό περιβάλλον όπως σκι και χόκεϊ επί πάγου, καθώς και αθλήματα που απαιτούν μεγάλη και έντονη δραστηριότητα είναι πιο πιθανό να χειροτερέψουν τα συμπτώματά σε άτομα που πάσχουν από άσθμα.
Στην περίπτωση που ανήκετε στην κατηγορία ασθενών όπως περιγράψαμε παραπάνω, που παρουσιάζουν άσθμα μετά από κόπωση μπορεί ο πνευμονολόγος σας να σας χορηγήσει εισπνεόμενα φάρμακα τα οποία ονομάζονται β- διεγέρτες σε συνδιασμό με εισπνεόμενα στεροειδή. Αυτά πολλές φορές χρειάζεται να χορηγούνται κάποια λεπτά πριν την έναρξη της δραστηριότητας ώστε να αποφευχθεί η εκδήλωση του άσθματος.
Άσθμα και άσκηση στα παιδιά
Η συμμετοχή σε δραστηριότητες και άσκηση είναι πολύ σημαντική για το παιδικό άσθμα και θα πρέπει να ενθαρρύνεται.
Ωστόσο τα παιδιά που εμφανίζουν άσθμα κοπώσεως (είναι ο φαινότυπος του άσθματος κατά τον οποίον στο παιδί εκδηλώνεται το άσθμα μετά την άσκηση) θα πρέπει να λαμβάνουν αυστηρά την ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή του παιδίατρού τους ειδικά τις μέρες που γυμνάζονται.
Η άσκηση μπορεί και αυτή να προκαλέσει εξάρσεις άσθματος και είναι πιθανώς η δεύτερη πιο κοινή αιτία άσθματος (μετά τις ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις). Εάν η άσκηση πραγματοποιείται σωστά, μπορεί να έχει τεράστιο όφελος το οποίο θα βοηθήσει τα παιδιά να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους.
Τα συμπτώματα τα οποία χαρακτηρίζουν το άσθμα παιδικής ηλικίας είναι ο συριγμός (ακούγεται η αναπνοή του παιδιού να ΄΄σφυρίζει΄΄), ο βήχας και η δυσκολία στην αναπνοή. Πολλές φορές αυτά επιδεινώνονται με το γέλιο η μετά την άσκηση. Ωστόσο λόγω της πληθώρας των παθήσεων οι οποίες κάνουν την ίδια κλινική εικόνα, πάντα χρειάζεται η συμβουλή του ειδικού.
Τα παιδιά με άσθμα, όπως και τα περισσότερα παιδιά, απολαμβάνουν να είναι σωματικά δραστήρια, να συμμετέχουν σε σχολικές δραστηριότητες φυσικής αγωγής, αθλήματα ή ακόμα και μόνο παιχνίδια μετά το σχολείο και το Σαββατοκύριακο. Ορισμένες από αυτές τις δραστηριότητες προκαλούν αναπνευστικά συμπτώματα στο ασθματικό παιδί, μια αναφορά που ακούγεται συχνά στα γραφεία των ιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης και των παιδιάτρων. Περιστασιακά, αυτό είναι το αρχικό σύμπτωμα που παρουσιάζεται σε ένα παιδί που δεν ήταν προηγουμένως γνωστό ότι έχει άσθμα. Όταν η σωματική δραστηριότητα προκαλεί συμπτώματα σε ένα ασθματικό παιδί, ο βήχας και η δύσπνοια είναι τα πιο κοινά παράπονα, με το σφίξιμο στο στήθος να είναι ένα κοντινό δεύτερο. Ο συριγμός αναφέρεται λιγότερο συχνά, ακόμη και όταν γίνονται συγκεκριμένες έρευνες.
Οι δραστηριότητες που σπάνια προκαλούν συμπτώματα περιλαμβάνουν βόλεϊ, σκι κατάβασης, σόφτμπολ, μπέιζμπολ και τάε κβον ντο. Αυτές οι δραστηριότητες δεν απαιτούν παρατεταμένη, γρήγορη αναπνοή. Να γνωρίζετε ότι το τρέξιμο γύρω από το γήπεδο πριν από έναν αγώνα με μπάλα ή το γυμναστήριο πριν από το taekwondo μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα άσθματος. Ορισμένες δραστηριότητες έχουν μεταβλητή επίδραση, όπως το μπάσκετ – το οποίο συνήθως δεν αποτελεί πρόβλημα για το ασθματικό παιδί, αλλά μπορεί να είναι ενοχλητικό για κάποιον μεγαλύτερο και πιο ανταγωνιστικό παίκτη.
Η γυμναστική μπορεί περιστασιακά να προκαλέσει συμπτώματα, αλλά μόνο εάν η δραστηριότητα απαιτεί παρατεταμένη, γρήγορη αναπνοή. Η κολύμβηση συνιστάται συχνά για ασθματικά παιδιά, επειδή η δραστηριότητα διεξάγεται στο ζεστό, υγρό περιβάλλον μιας εσωτερικής πισίνας.
Η σωματική άσκηση, η άσκηση και η συμμετοχή σε αθλήματα θα πρέπει να ενθαρρύνονται σε όλα τα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με άσθμα. Τα ασθματικά παιδιά δεν πρέπει απλά να λένε να περιορίσουν τις σωματικές τους δραστηριότητες. Τέτοιες δραστηριότητες δεν θα βελτιώσουν τη λειτουργία των πνευμόνων στους ασθματικούς, αλλά μπορούν να βελτιώσουν τη φυσική κατάσταση, να επιτρέψουν τη συμμετοχή με συνομηλίκους και να οδηγήσουν σε βελτιωμένη ποιότητα ζωής.
