Άσθμα και παχυσαρκία
Το άσθμα και η παχυσαρκία είναι δύο διαφορετικές καταστάσεις οι οποίες ωστόσο επηρεάζουν η μία την άλλη. Το άσθμα προκαλεί κυρίως σύσπαση και οίδημα στους αεραγωγούς αναπτύσσοντας αποφρακτική διαταραχή, σε αντίθεση με την παχυσαρκία που προκαλεί περιοριστικού τύπου διαταραχή.
Η παχυσαρκία ορίζεται ως η παραπάνω συσσώρευση λίπους στο σώμα και καθορίζεται από τον δείκτη μάζας σώματος. Ως δείκτη μάζα σώματος ορίζουμε τον λόγο του βάρους με το ύψος στο τετράγωνο.
ΔΜΣ = Βάρος (kg)/ Ύψος (m2)
Διακρίνουμε τις εξής κατηγορίες ατόμων ανάλογα με τον δείκτη μάζας σώματος:
Λιποβαρή: ΔΜΣ <18,5
Φυσιολογικού βάρους: ΔΜΣ 18,5 – 24,9
Υπέρβαρα: 25 – 29,9
Παχύσαρκα (class I) : 30 – 34,9
Παχύσαρκα (class II) : 35 – 39,9
Παχύσαρκα (class III): >40
Η παραπάνω κατάταξη των παχύσαρκων ατόμων για ΔΜΣ άνω των 30 δεν είναι σταθερή για όλες τις χώρες. Επίσης έχει επικρατήσει ο όρος νοσογόνος παχυσαρκία να αφορά ΔΜΣ άνω των 40 kg/m2
Η παχυσαρκία σχετίζεται σημαντικά με την ανάπτυξη άσθματος, την επιδείνωση των συμπτωμάτων του άσθματος και τον κακό έλεγχο του άσθματος. Αυτό οδηγεί σε αύξηση της χρήσης φαρμάκων και των νοσηλειών. Σε αρκετές μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι το ποσοστό των παχύσαρκων ατόμων στους ασθενείς με ενεργό άσθμα είναι σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με το ποσοστό παχύσαρκων μεταξύ των άτομων που δεν έχουν ενεργό άσθμα.
Επιπλέον το άσθμα εκδηλώνεται πιο συχνά στα παχύσαρκα άτομα σε σχέση με τους ασθενής με φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος.
Σύμφωνα με την GINA, μία μετα-ανάλυση 18 μελετών διαπίστωσε ότι το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία ήταν ένας παράγοντας κινδύνου για παιδικό άσθμα και συριγμό, ιδιαίτερα στα κορίτσια. Στους ενήλικες, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η παχυσαρκία επηρεάζει τον κίνδυνο άσθματος, αλλά ότι το άσθμα δεν επηρεάζει τον κίνδυνο παχυσαρκίας.
Άσθμα – Εγκυμοσύνη και Παχυσαρκία
Σύμφωνα με την GINA η παχυσαρκία και η αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενέχουν αυξημένο κίνδυνο για άσθμα στα παιδιά. Μια μετα-ανάλυση έδειξε ότι η παχυσαρκία στην εγκυμοσύνη συσχετίστηκε με υψηλότερες πιθανότητες εμφάνισης άσθματος κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κάθε 1 kg/m2 αύξηση του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) συσχετίστηκε με 2% έως 3% αύξηση στην πιθανότητα ανάπτυξης άσθματος στο παιδί στην παιδική ηλικία . Η υψηλή αύξηση βάρους κατά την κύηση συσχετίστηκε με υψηλότερες πιθανότητες εμφάνισης άσθματος . Ωστόσο, προς το παρόν δεν μπορούν να γίνουν συστάσεις, καθώς δεν θα πρέπει να ενθαρρύνεται η μη κατευθυνόμενη απώλεια βάρους κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Κάθε γυναίκα που επιθυμεί να μείνει έγκυος θα πρέπει να έχει μεριμνήσει ώστε να έχει το επιθυμητό βάρος ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών.
Μείωση σωματικού βάρους και άσθμα
Η μείωση του σωματικού βάρους έχει πολλαπλά οφέλη στον ασθματικό ασθενή. Η μείωση του σωματικού βάρους βελτιώνει από μόνη της την αναπνευστική λειτουργία. Επιπλέον μειώνει τον αριθμό των παροξύνσεων βρογχικού άσθματοςκαι εξασφαλίζει μια κλύτερη ποιότητα ζωής στον ασθενή.
Η μείωση του σωματικού βάρους θα πρέπει να γίνεται υπό την επίβλεψη ειδικού διατροφολόγου. Αρκετοί άνθρωποι στην προσπάθειά τους να χάσουν κιλά καταφεύγουν σε εξαντλητικές δίαιτες οι οποίες όχι μόνο δεν βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τους αλλά θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του ασθενούς. Υπάρχουν αρκετές μελέτες που αποδεικνύουν ότι η μείωση σωματικού βάρους επέφερε μείωση στην χορήγηση φαρμάκων και αρκετές φορές διακοπή.
Επιπλέον αρκετά φάρμακα που χορηγούνται στο βρογχικό άσθμα δεν έχουν καλή αποτελεσματικότητα στα παχύσαρκα άτομα. Για παράδειγμα το ομαλίζουμαμπ, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται με καλά αποτελέσματα στο αλλεργικό βρογχικό άσθμα έχει περιορισμούς και δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα στην χορήγηση του σε άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία.