Πως καταλαβαίνω ότι έχω άσθμα;

Πως μπορώ να καταλάβω ότι πάσχω από άσθμα;

Το άσθμα χαρακτηρίζεται από συμπτώματα (μεταξύ άλλων) όπως
συριγμός,
δύσπνοια,
αίσθημα σύσφιξης στο θώρακα και βήχα.

Τα συμπτώματα σε αυτούς που πάσχουν από άσθμα συνήθως επιδεινώνονται τη νύχτα η και νωρίς το πρωί. Σε κάποια άτομα μπορεί να εκδηλωθεί μετά από άσκηση ή με την εισπνοή κρύου αέρα. Η συνηθέστερη αιτία εκδήλωσης άσθματος τους χειμερινούς μήνες είναι οι ιογενείς λοιμώξεις.

Η συχνότητα των συμπτωμάτων διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε κάποιους μπορεί να είναι πολύ ήπια (π.χ το άσθμα να εκδηλώνεται μόνο με βήχα χωρίς τίποτα άλλο) και σε κάποιους άλλους να συνυπάρχουν δύσπνοια, βήχας, συριγμός και πόνος στον θώρακα.

Επιπλέον τα συμπτώματα του άσθματος μπορεί να παρουσιάζονται ή και να επιδεινώνονται μετά από άσκηση, σε ιογενείς λοιμώξεις, σε ατμοσφαιρικούς ρύπους και μετά από έκθεση σε αλλεργιογόνα.

Η βαρύτητα των συμπτωμάτων πολλές φορές σχετίζεται με την συχνότητα και την ποσότητα έκθεσης στα ανωτέρω. Οι ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις είναι από την σημαντικότερη αιτία που μπορεί να προκαλέσει η και να επιδεινώσει τα συμπτώματα.

Πώς προκαλείται το άσθμα;

Οι ισχυρότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη του άσθματος είναι εισπνεόμενοι . Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με την περιβαλλοντική έκθεση σε εισπνεόμενες ουσίες και σωματίδια. Πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν συνδεθεί με την εξέλιξη και την επιδείνωση του άσθματος συμπεριλαμβανομένων των αλλεργιογόνων, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και άλλων περιβαλλοντικών χημικών ουσιών.

Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς και μετά τον τοκετό σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο παρουσίασης συμπτωμάτων παρόμοιων με αυτών του άσθματος.

Η μη καλή ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε συσχετίζεται σε έρευνες τόσο με την εξέλιξη του άσθματος όσο και με την αύξηση της σοβαρότητας της νόσου.

H έκθεση σε πτητικές οργανικές ενώσεις στον εσωτερικό χώρο μπορεί να προκαλέσει άσθμα.
Το άσθμα συνδέεται με την έκθεση σε αλλεργιογόνα που βρίσκονται σε εσωτερικούς χώρους όπως είναι τα ακάρεα, οι κατσαρίδες, το τρίχωμα ζώων, η μούχλα κ.α..

Κάποιες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο να παρουσιάσει κάποιος άσθμα εάν εμφανιστούν κατά την παιδική ηλικία του ανθρώπου. Ο ιός της γρίπης για παράδειγμα έχει ενοχοποιηθεί αρκετές φορές για πρόκληση κρίσης άσθματος.

Ένας άλλος παράγοντας κινδύνου για το άσθμα είναι το οικογενειακό ιστορικό.

Σε μερικούς ανθρώπους, το άσθμα μπορεί να προκληθεί ακόμη και μετά από την λήψη ορισμένων φάρμακων, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (π.χ ασπιρίνη) και οι βήτα αναστολείς (χρησιμοποιούνται κυρίως για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της ταχυκαρδίας).

Η διάγνωση για το άσθμα γίνεται μόνο από ειδικό ιατρό.

Ο/η ιατρός σας θα σας πάρει ένα πλήρες ατομικό ιστορικό ξεκινώντας ενδεχομένως από την παιδική σας ηλικία.
Θα σας ρωτήσει αν έπασχε από άσθμα κάποιο μέλος της οικογένειας σας. Το θετικό οικογενειακό ιστορικό συνιστά παράγοντα κινδύνου για το άσθμα και σε αυτό εμπλέκονται πολλά διαφορετικά γονίδια. Η κληρονομική προδιάθεση δεν είναι πάντα αρκετή για την εκδήλωση βρογχικού άσθματος. Συνήθως στο βρογχικό άσθμα ρόλο παίζει ο συνδυασμός της γενετικής προδιάθεσης με την έκθεση σε παράγοντες κινδύνου (εκλυτικά αίτια).

Αμέσως μετά την λήψη του ατομικού και οικογενειακού σας ιστορικού θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση και στην συνέχεια θα ελέγξει την αναπνευστική σας λειτουργία. Η αναπνευστική λειτουργία ελέγχεται με τη σπιρομέτρηση. Αυτή είναι μία πολύ απλή εξέταση. Το μόνο που χρειάζεται να ακολουθήσετε τις οδηγίες του γιατρού σας και να φυσήξετε μέσα σε ένα μικρό σωλήνα.

Εάν η εξέταση δείξει ότι έχετε απόφραξη των αεραγωγών (χωρίς αυτό να είναι πάντα απαραίτητη προυπόθεση) τότε ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει ένα φάρμακο να εισπνεύσετε όπως η σαλβουταμόλη (το γνωστό σε όλους aerolin). Εάν κάποιες τιμές της σπιρομέτρησης βελτιώνονται μετά την εισπνοή του φαρμάκου πάνω από κάποια συγκεκριμένα ποσά, τότε η διάγνωση του άσθματος είναι πιθανή.

Εάν η εξέταση με την σπιρομέτρηση είναι φυσιολογική και η υποψία ότι πάσχετε από βρογχικό άσθμα είναι υψηλή τότε μπορεί να σας ζητηθεί να κάνετε μια πρόσθετη δοκιμασία, που ονομάζεται δοκιμασία πρόκλησης με μεταχολίνη. Μια άλλη δοκιμασία που μπορεί να σας κάνει ο γιατρός είναι να σας ζητήσει να γυμναστείτε στο άθλημα που σας αρέσει ή να τρέξετε σε ένα διάδρομο και αμέσως μετά να κάνετε σπιρομέτρηση. Εάν η εξέταση δείξει ότι έχετε απόφραξη των αεραγωγών τότε ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει ένα φάρμακο για να εισπνεύσετε όπως η σαλβουταμόλη. Εάν οι τιμές της σπιρομέτρησης πριν την άσκηση σε σύγκριση με τις τιμές μετά την άσκηση είτε σε σύγκριση μετά την λήψη του φαρμάκου παρουσιάζουν κάποιες συγκεκριμένες διακυμάνσεις όπως αυτές έχουν οριστεί από την GINA (παγκόσμια πρωτοβουλία για το άσθμα) βελτιώνονται μετά την εισπνοή του φαρμάκου πάνω από κάποια συγκεκριμένα ποσά, τότε η διάγνωση του άσθματος είναι πιθανή (Άσθμα μετά από άσκηση).

Ένας άλλος τρόπος διάγνωσης του άσθματος είναι να σας δώσει ο γιατρός σας μια συσκευή που ονομάζεται ροόμετρο και να αξιολογήσει τις ημερήσιες διακυμάνσεις σας.

Σε παιδιά μικρότερα των έξι ετών η διάγνωση είναι δυσκολότερη μιας και η διενέργεια σπιρομέτρησης είναι δύσκολη σε αυτές τις ηλικίες. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το παιδικό άσθμα επισκεφτείτε την ενότητα παιδικό άσθμα.

Κρίση άσθματος

Οι εξάρσεις του άσθματος (κρίσεις άσθματος) αποτελούν επεισόδια επιδείνωσης των συμπτωμάτων του άσθματος και μπορεί να περιλαμβάνουν βήχα, συριγμό και συσφικτικό άισθημα στο στήθος. Αυτές οι παροξύνσεις μπορεί να είναι απλές ωστόσο κάποιες φορές μπορεί να είναι τόσο σοβαρές ώστε να είναι απειλητικές για την ζωή του ατόμου (status asthmaticus).